Vấn đề nổi bật năm 2012

Xem trước:
- Bất động sản góp phần tăng trưởng

Năm 2012 qua đi với bao niềm trăn trở của các cấp lãnh đạo Đảng. Và Chính phủ đã phát huy mọi nỗ lực trong việc điều hành kinh tế đất nước. Các quyết sách được đưa ra ngày càng mạnh dạn, quyết đoán và với tần suất cao. Từ thay đổi lãi suất, đến bơm hút tiền tệ, từ chính sách quản lý ngoại tệ đến dán nhãn cho vàng quốc gia.

Thành tích định lượng tốt nhất là hãm cơn lạm phát tiền tệ của kinh tế. Lạm phát giảm liên tục từ đầu năm từ con số 17.27 % đầu năm giảm còn 5.35% vào tháng 7 và ổn định từ giữa năm xung quanh 6%, chốt lại 6.81% vào tháng cuối năm.

Chỉ số lạm phát tại các thời điểm trong năm 2012

Thành quả đáng ghi nhận là tỷ giá ngoại tệ ổn định không phụ thuộc vào biến động của các luồng ngoại tệ trên thị trường thế giới và cung - cầu hàng hóa trong nước. NHNN là một nguồn cung giúp ổn định giá vàng trong nước so với giá trên thị trường thế giới (*).

Có sự đột biến trong Cán cân ngoại thương. Từ chỗ nhập siêu 12 tỷ đô năm 2010, giảm còn 9.8 tỷ đô năm 2011, bỗng nhiên xuất siêu trong năm 2012 như là một thần kỳ kinh tế.

Ngành kinh tế mũi nhọn tạo ra nhiều giá trị gia tăng là BĐS đã không còn nguồn lực và đã  hết động lực tăng trưởng. Nhưng theo đánh giá của người viết bài này thì thị trường BĐS VN vẫn chưa tạo thành bong bóng, lý do:

- Sở hữu BĐS ở VN không phải chịu thuế theo pháp luật hiện hành. Pháp luật này gắn liền với bản chất của chế độ: danh nghĩa là Đất đai thuộc sở hữu toàn dân nhưng thực tế lại là sở hữu của kẻ cầm quyền.

- BĐS ở VN hiện nay tồn tại dưới dạng "của để dành" nhiều hơn là Đầu cơ chờ giá lên. Và quan niệm của người Việt "Người sinh ra được chứ Đất không tự sinh ra" và "Cơm không ăn gạo còn đó" nên không thể có hiện tượng bán tháo BĐS.

Trên thực tế, giá BĐS chững lại, có nơi còn giảm tuy không nhiều. Để kinh tế vẫn tăng trưởng đạt được chỉ tiêu trong khi doanh số BĐS không như mong muốn thì ách tắc trong luân chuyển đồng vốn phải được hợp thức hóa trong cách diễn giải bằng nợ xấu. Xin mở ngoặc, ngân hàng ở VN hoạt động theo nguyên lý tiệm cầm đồ, tức là nhận thế chấp của người đi vay bằng vật chất bất kể phương án kinh doanh. Do đó, về nguyên tắc không thể có nợ xấu.

Cá biệt, thương vụ "thâu tóm" khách sạn 5* Daewoo được xem như một thành công hay bước trưởng thành của đại gia Việt.

Ngoài lãnh vực BĐS, các doanh nghiệp vừa và nhỏ đóng cửa hàng loạt, đến từ 2 nguyên nhân:
- Chính sách tăng giá trị đồng nội tệ một cách giả tạo bằng cách tăng lãi suất dẫn đến ít có doanh nghiệp nào chịu nổi chi phí vốn vay.
- Những doanh nghiệp vệ tinh làm dịch vụ cho công nghiệp BĐS đóng cửa hàng loạt do không có doanh thu

Cả 2 nguyên nhân tác động đồng thời làm giảm thu nhập của người lao động. Chi tiêu của dân chúng vốn đã hạn hẹp do vừa phải tiết kiệm cho tương lai, vừa chịu sưu cao thuế nặng (**). Nhu cầu chi tiêu giảm cũng có tác động đến việc đóng cửa nhiều doanh nghiệp cung cấp hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng.

Cộng với chính sách miễn giảm thuế, hàng loạt doanh nghiệp trả môn bài đưa đến tình hình thực tế là thu ngân sách bị thâm hụt nghiêm trọng. Kết quả là nhiều loại thuế mới xuất hiện trá hình dưới hình thức phí. Một loại phí thực hiện từ năm 2013 là Phí sử dụng đường bộ, thu bắt buộc trên mỗi đầu phương tiện.

Dự kiến trong năm 2013, nguồn thu quan trọng nhất chiếm tỷ trọng đáng kể cho ngân sách vẫn là từ xăng dầu. Bằng công cụ thuế (biểu thuế trần nhập khẩu lên đến 40%), giá xăng sẽ được giữ ổn định trong khoảng 1.1 đến 1.2 đô la mỗi lít xăng bất chấp giá dầu thô hạ đến mức nào.

Do đó mà, phương hướng làm ăn trong năm tới nên chú trọng tới:
- vàng, và
- xăng
Nhưng rất tiếc, lại ngoài khả năng của dân thường.

Chú thích:
(*) Giá vàng SJC không bao giờ vượt quá 5 triệu đồng mỗi lượng so với giá vàng Thụy Sỹ
(**) GDP của nền kinh tế được phân bổ như sau:
- Thuế chiếm 28.5% theo bộ Tài chính
- Đầu tư chiếm 45-50% theo bộ Kê hoạch và Tổng cục Thống kê.