Biện pháp thu phí lưu hành xe máy

Tờ trình số 8868 của Bộ GTVT do đích thân Bộ trưởng Đinh La Thăng ký có nội dung chính như sau:

1. Thu phí đối với tất cả ô tô được phép vào trung tâm nội đô giờ cao điểm, miễn phí cho xe buýt và xe biển xanh. Mức phí đề nghị 30-50 ngàn đồng mỗi lượt, cụ thể do chính quyền địa phương ban hành.

2. Thu phí lưu hành hàng năm với các phương tiện giao thông cá nhân từ 9 chỗ trở xuống
- Xe ô tô là 50, 30 và 20 triệu đồng tương ứng cho xe trên 3.0, xe 3.0 đến 2.0 và xe dưới 2.0
- Xe gắn máy là 1 triệu và 500 ngàn đồng tương ứng với xe trên 175cc và xe dưới 175cc

Theo bản tin trên trang web của bộ GTVT chỉ ghi phương thức thực hiện việc thu phí vào trung tâm nội đô giờ cao điểm mà không trình bày cách thức thực hiện việc thu phí lưu hành hàng năm, có thể nói đây là điểm thiếu sót chính của văn bản này.

Xin đóng góp cách thức thực hiện việc thu phí lưu hành để hoàn thiện văn bản đề nghị của Bộ GTVT.

Việc thu phí lưu hành đối với ô tô là không khó bởi số lượng xe con lưu hành ở ta không nhiều, chủ sở hữu xe ít nhiều cũng có địa vị về chính trị hay kinh tế trong xã hội. Việc thu phí càng không có khó khăn khi có thể kết hợp với kiểm tra kỹ thuật định kỳ bắt buộc gọi tắt là đăng kiểm. Hay nói cách khác người chủ xe không có cách tránh né việc đóng phí lưu hành khi hết thời hạn chứng nhận đăng kiểm còn hiệu lực.

Đối với xe máy, việc thu phí lưu hành không thể thực hiện được như đối với ô tô trừ khi nhà nước ban hành chính sách đăng kiểm bắt buộc đối với xe máy. Và việc lập ra chốt chặn trên đường để kiểm tra các xe lưu thông là phương pháp lỗi thời, tốn kém, hiệu quả không cao và tạo điều kiện cho người kiểm tra mất phẩm chất.

Đây là một loại phí hành chính nên cách thu cũng cần hành chính hóa.

Nhân thân mọi cá nhân hiện nay được quản lý chặt chẽ bởi các cơ quan cấp phường (xã) và được giám sát từ cấp tổ dân phố. Việc thu phí lưu hành đối với xe gắn máy cũng nên được thực hiện tại cấp phường.

Phương án thu phí sau đây được áp dụng cho xe dưới 175cc mức phí 500 ngàn đồng mỗi năm, loại xe chiếm trên 97% tổng số xe gắn máy 2 bánh đang lưu hành, xe trên 175cc có thể nội suy gấp 2 lần.

Không phải chủ xe nào cũng sẵn có 500 ngàn đồng để đóng phí nên sẽ có 2 lựa chọn:
- một là, đóng hàng tháng mỗi tháng 50 ngàn đồng, tổng cộng 12 tháng thu được 600 ngàn đồng, hoặc
- hai là, đóng một lần 500 ngàn đồng, chủ xe tiết kiệm được 100 ngàn đồng so với đóng hàng tháng.

UBND phường (xã) sẽ lập danh sách số lượng cụ thể và chi tiết các xe gắn máy trên địa bàn. Số liệu này được lưu tại trung tâm dữ liệu cấp Nhà nước và được cập nhật hàng tháng. Cán bộ thực hiện công tác này sẽ được ban thưởng xứng đáng nếu cập nhật số liệu kịp thời và chính xác.

Căn cứ số liệu này, UBND sẽ lập ra Ban Thu phí tiến hành tiếp nhận tiền đóng phí của nhân dân trên địa bàn, hàng tháng nộp tiền vào kho bạc và lập báo cáo trước Chủ tịch UBND phường và cơ quan cấp Quận. Tiếp tục cấp Quận báo cáo hàng quí lên cấp Tỉnh Thành, và cấp Tỉnh báo cáo hàng năm lên Trung ương.

Để thực hiện việc thu phí đầy đủ và đúng hạn, UBND phường cần có sự hỗ trợ tích cực của 2 cơ sở:

- Các Tổ dân phố tích cực vận động từng gia đình chấp hành tốt pháp luật về nghĩa vụ công dân. Nhắc nhở trước cuộc họp Tổ dân phố những người chậm đóng phí và khen thưởng những cá nhân đóng sớm. Đề xuất Gương Tiêu biểu những người vận động thành công người khác có chuyển biến tích cực trong việc đóng phí.

- Công an phường tác động gián tiếp đến những người không chấp hành việc đóng phí lưu hành xe bằng các biện pháp: không xác nhận tạm trú tạm vắng; không xác nhận đơn cớ mất; và đặc biệt là không xác nhận lý lịch Tư pháp cho đối tượng không đóng phí.

Nguồn tham khảo:
Bộ GTVT trình Thủ tướng Chính phủ về phí lưu hành phương tiện giao thông cá nhân ở Việt Nam và phí ô tô đi vào trung tâm thành phố giờ cao điểm.