Chi phí chìm nổi bật

Tặng bằng hữu của Lý Toét nhân dịp Giáng Sinh 

Sau những nỗ lực của các cấp lãnh đạo và của nhà nước, trong đó có việc đầu tư 17 tỷ đồng xây dựng nhà máy tại Cát Lái, xăng E5 đã xuất hiện trên thị trường. Xăng E5 được xem là xăng "sinh học" thân thiện với môi trường. Ký hiệu E5 nghĩa là có 5% cồn ethanol ở trong đó. Thực chất xăng này chỉ có khoảng 5% là "sinh học".

Cồn được chưng cất từ rượu ủ. Rượu được chế tạo từ ngũ cốc đã nấu chín ủ men thành rượu. Cả 2 giai đoạn nấu chín rồi chưng cất, muốn được 1 lít cồn cũng cần một lượng nhiên liệu tương đương 1/2 lít. Chính vì chi phí tốn kém như vậy nên xăng cồn không được phổ biến trên thế giới, kể cả những lúc giá dầu rất đắt. Nước có nhiều xăng cồn nhất phải kể đến Brasil, là nước có nguồn mía đường và ngô bắp rất rẻ. Do đầu tư không giống ai Brasil hiện đang có khủng hoảng chính trị xuất phát từ khủng hoảng kinh tế.

Trở lại vấn đề kinh tế của xăng cồn. Hiện nay giá cồn thương mại khoảng 14 ngàn đồng mỗi lít, rẻ hơn xăng. Nghĩa là một người đi xe tự ý mua cồn pha vào xăng rồi chạy thì có rẻ hơn chút ít so với xăng. Nhưng ở góc độ người kinh doanh thì chưa chắc đã có lời, vì phải đầu tư thiết bị, công sá và hao hụt cho cả hai thứ nhiên liệu.

Đứng về góc độ nhà nước thì bán xăng cồn là một sự hy sinh đáng kể nguồn thu ngân sách. Một lít xăng hiện bán với giá 15 ngàn đồng (tính tròn) trong đó thuế phí chiếm 1/2, nghĩa là giá xăng nhập khẩu quãng 7 ngàn, khoảng 1 ngàn là lãi của doanh nghiệp, 7 ngàn còn lại thuộc về thu ngân sách. Nếu tính giá cồn là 14 ngàn thì mỗi lít còn đi vào thị trường nhiên liệu làm cho nhà nước thiệt hại 7 ngàn đồng thu ngân sách.Định hướng xăng cồn rẻ hơn xăng thường 500 đồng mỗi lít làm nhà nước thất thu thêm nữa.

Trở lại việc đầu tư xây nhà máy pha xăng Cát lái. Tổng mức đầu tư 17 tỷ đồng, nhà máy cho công suất 100 ngàn lít xăng mỗi ngày tương đương 5 ngàn lít cồn thay thế. 5 ngàn lít cồn không lớn, nhưng để thay thế xăng bằng 5 ngàn lít cồn mỗi ngày thì con số đầu tư 17 tỷ là đáng kể. Chưa kể thiệt hại cho ngân sách là

với cồn thay xăng là 7 ngàn đồng x 5 ngàn lít cồn = 35 triệu đồng
do giảm giá xăng E5 là 100 ngàn lít x 500 đ/lít = 50 triệu đồng

Mỗi ngày mất 85 triệu đồng, 200 ngày mất đúng 17 tỷ đồng tương đương với chi phí xây nhà máy.

Sản lượng cồn của cả nước hiện nay do 6 nhà máy cung cấp. Riêng nhà máy do công ty Đại Việt chỉ sản xuất cầm chừng 35% công suất thiết kế cho ra 70 triệu lít cồn mỗi năm. Nếu cả 6 nhà máy này đạt đủ công suất và toàn bộ cồn sản xuất ra dùng để pha xăng thì thiệt hại cho ngân sách là bao nhiêu bạn đọc dễ dàng tính được.