Phát biểu của đồng chí Thành, đương kim bí thư tỉnh ủy Hải Phòng
Trong Văn kiện Đại hội I năm 1935, mục III- Chính sách mới của đế quốc Pháp và mưu mô mới của bọn thống trị bản xứ, viết về đương kim Hoàng đế Bảo Đại:
"Trả quyền cho thằng bù nhìn Bảo Đại, "cải cách" Nam triều, lập Nguyên lão viện..." hết trích
Viết về những người yêu nước đương thời:
"Bọn quốc gia cải lương như Bùi Quang Chiêu, Huỳnh Thúc Kháng, Nguyễn Văn Vĩnh, Phan Bội Châu..." hết trích
Trong cuốn “Tự Phán”, cụ Phan Bội Châu có thuật lại việc cụ bị bắt rồi đưa ra Hội Đồng Đề Hình để xét xử. Ra tòa, quan Tây ngồi ghế chánh án, ông Bùi Bằng Đoàn - nguyên phó chủ tịch quốc hôi khóa 1, người được Bác Hồ trân trọng gọi là Bùi Công, thân phụ ông Bùi Tín - làm thông dịch viên, sau này ông lên đến chức Thượng thư Hình bộ Nam Triều.
Quan Tây hỏi: “Comment vous appelez vous?”
Ông Bùi Bằng Đoàn đã dịch sang tiếng Việt: “Mày tên gì?”
Ai cũng biết chữ "vous" trong tiếng Tây là Đại danh từ ngôi thứ hai số nhiều, dùng để xưng hô trịnh trọng.
Trong tác phẩm Cọng rêu dưới đáy ao, đã mô tả một cán bộ tuyên huấn giảng bài về nông thôn mới và hiện đại hóa nông nghiệp cho nông dân gia nhập hợp tác xã:
"...Nhà của ta ở hiện nay sẽ phá sạch sành sanh, phá sạch không còn một dấu vết gì của nghèo nàn lạc hậu. Tất cả mọi nhà đều xây thành nhà cao tầng. Từ nhà đi ra đồng có ô tô đưa đi. Làm ruộng mệt mỏi thì ngừng tay xem xi-nê... Tôi nói một việc này các đồng chí sẽ vô cùng ngạc nhiên. Các đồng chí có biết việc gì không? Mỗi gia đình trung nông sẽ giàu hơn tài sản thằng Bảo Đại... Tài sản thằng Bảo Đại sẽ thua kém tài sản một trung nông...".
Vũ Thư Hiên trong Đêm giữa ban ngày
“Trong tiếng Việt của ta cách xưng hô thật phong phú. Vào Hỏa Lò tôi mới biết ở đây, hay nói cho đúng trong ngành công an, có lệ bất cứ ai bị bỏ tù đều là thằng hết, còn ai chưa bị bỏ tù, nhưng có thể bị bỏ tù, thì gọi tên không. Cách gọi thằng, con trong ngôn từ chính trị có cội nguồn của nó. Nó xuất hiện vào cuối cuộc kháng chiến chống Pháp. Chính ông Hồ Chí Minh dùng cách gọi này trong những cuộc nói chuyện với cán bộ và trong những bài viết trên báo Cứu Quốc: thằng Mỹ, thằng Pháp, thằng Xihanúc, thằng Lý Quang Diệu, thằng Măng-đét Phrăng…”
Cách gọi như thế được coi như sự khẳng định lập trường chính trị, cho nên trong các văn bản hay văn học đều nói và viết theo tinh thần ấy. Vũ Thư Hiên viết tiếp: “Theo gương ông, về sau người ta gọi kẻ thù nào cũng bằng thằng hết: thằng Bảo Đại, thằng Diệm, thằng Khánh, thằng Kỳ, thằng Thiệu…” hết trích
Sách của Tô Hoài cũng dùng chữ "thằng Bảo Đại"
Cho đến nay "nhân dân" miền Bắc vẫn quen gọi những lãnh tụ quốc gia là thằng Bảo Đại, thằng Diệm, thằng Thiệu ...
Và trong tù thì quản giáo cai tù đều gọi tù nhân bằng thằng bất kể già hay trẻ, đó là luật bất thành văn. Và ông Đoàn Văn Vươn hiện đang ở tù tuy chưa phải tù chính thức.
Tài liệu tham khảo:
Văn kiện đảng
Võ Văn Trực - Cọng rêu dưới đáy ao
Vũ Thư Hiên - Đêm giữa ban ngày
Chú thích:
Bùi Quang Chiêu - dân biểu Nam kỳ, người được vinh dự được Trần Dân Tiên đưa vào tác phẩm Những mẩu chuyện ...
Huỳnh Thúc Kháng - Phó chủ tịch nước, người ký lệnh cho Công an khám xét trụ sở đảng Đại Việt và thủ tiêu đảng trưởng Trương Tử Anh
Nguyễn Văn Vĩnh - học giả, là cố ngoại của MC Lưu Minh Vũ
Phan Bội Châu - nhà cách mạng, người chủ xướng phong trào Đông du.
Bảo Đại - tên cúng cơm là Nguyễn Phước Vĩnh Thụy - Hoàng đế cuối cùng của triều Nguyễn Gia Miêu gọi tắt là Nam Triều.