Lợi ích của thuế tiền gửi

Thuế trên lãi tiền gửi ngân hàng (Deposit interest retention tax - DIRT) là một sắc thuế lạ nhưng không mới. Nó được áp dụng lần đầu ở Ái Nhĩ Lan năm 1980. Tại Ireland, thuế suất hiện tại là 33% trên lợi tức tiền gửi. Một xứ khác cũng áp dụng sắc thuế này là nước Bulgarie, một nước cựu XHCN với thuế suất 10%.

Sắc thuế này có tác dụng đòn bẩy kích thích tiêu dùng. Thay vì ký thác cho ngân hàng lấy lãi, người dân tiêu thụ hàng hóa thúc đẩy sản xuất góp phần tăng trưởng GDP. Về phương pháp luận, thuế DIRT là một loại thuế thu nhập. Cơ bản sắc thuế DIRT là tích cực.

Sau những năm tháng tăng trưởng nóng nhờ vào khai thác các nguồn tài nguyên, kinh tế Việt Nam đang trong giai đoạn thoái trào, ngân sách trông chờ một phần lớn vào thuế đánh trên tiêu thụ nhiên liệu của dân chúng. Khai thác sắc thuế DIRT vào lúc này bổ sung nguồn thu ngân sách là một chủ trương đúng đắn (*).

Trong bối cảnh nền kinh tế chạy theo quyền lợi của các nhóm lợi ích (**), lấy việc xây dựng BĐS làm mũi nhọn tăng trưởng dẫn đến tài sản tích tụ vào các ngân hàng và các BĐS. Người đề xuất đánh thuế DIRT là ông Chủ tịch Hiệp hội BĐS.

Lẽ thường, cơ quan đề nghị và soạn thảo dự luật thuế phải là bộ Tài chính, người điều hành ngân sách quốc gia. Trong bối cảnh bất động sản ế ẩm vì giá cao quá khả năng thanh toán, việc để ông Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản đề nghị Nhà nước thu Thuế trên lãi tiền gửi ngân hàng lại là một việc làm không nghiêm túc.

Phản ứng tức thời của dân gian là: thuế này nhằm cứu nhóm lợi ích BĐS chứ đâu nhằm vực dậy kinh tế. Đây là hành vi cố ý tạo ra một Lời đề nghị khiếm nhã. Sự lố bịch cố ý tạo ra này thể hiện ý chí của một thế lực cố gắng phá hoại một chính sách đúng đắn.

Chú thích:
(*) Hiện số dư nợ trong toàn hệ thống là hơn 3 triệu tỷ đồng, ước tính số dư tiền gửi bình quân là 2.5 triệu tỷ. Nếu lấy bình quân lãi suất tiền gửi 8%, thuế trên lãi tiền gửi 10% ta có lượng thu thêm cho ngân sách là:
2500 ngàn tỷ x 8% x 10% = 20 ngàn tỷ đồng
Con số này tuy nhỏ nhưng bằng 3% tổng thu ngân sách và gấp 4 lần tổng số tiền mà người dân đi xe gắn máy phải đóng trên cả nước.
(**) uyển ngữ ám chỉ mafia nhà nước.

Tham khảo:
- Quốc hội Bulgaria thông qua thuế DIRT vào tháng 10 năm 2012 thuế suất khởi điểm 10%
- Thuế DIRT ở Ireland