Ủng hộ các tân Bộ trưởng

Mấy tuần qua dân chúng xôn xao vì hiện tượng "thế hệ Bộ trưởng" nghĩa là những vị tân Bộ trưởng là những ngôi sao trong thiên hà chính trị nhờ nhờ ở xứ ta. Khởi đầu là Huệ bộ trưởng với slogan "Các anh kêu lỗ thì để người khác làm" đi kèm lời hứa "không tăng giá xăng cho tới cuối năm, trong bối cảnh giá xăng thế giới đang giảm, làm nức lòng chiến sĩ từ bô lão đến bé đi nhà trẻ.

Sau cú đó, Huệ bộ trưởng im lặng làm quần chúng hồ nghi bản lĩnh của ngài. Có kẻ xấu miệng còn tư vấn cho ngài, rằng Ngài là quan văn chỉ nên Làm Mạnh nhưng Nói Nhẹ, nghĩa là bốp chát như thế sẽ có kẻ tìm kẽ hở của ngài để phản công. Các bạn ơi lo xa chi vậy, Huệ bộ trưởng thuộc quyền quản lý của Bộ chính trị và Petrolimex cũng vậy, tức là họ không có mâu thuẫn về quyền lợi, chỉ khác nhau về sự ân thưởng mà thôi.

Bộ Tài chính chỉ quan tâm đến thuế, mà thuế suất trong xăng đã được ấn định rồi (chiếm khoảng 40% giá xăng), vấn đề là bộ Tài chính chỉ nắm được doanh thu bán xăng thông qua báo cáo từ Petrolimex. Mà giữa petrolimex với Hải quan có quan hệ ruột rà với nhau từ lâu, có thể bộ Tài chính đã phát hiện ra sự chênh lệch giữ nhu cầu đô la để nhập xăng với doanh số bán xăng của họ.

Giao thông bộ với sếp mới Đinh Thăng đã ra những quyết định khá sốc và quyết đoán. Ngài đi thị sát công trình và bãi chức trưởng công trình đề bạt người khác thay thế, làm người ta nhớ đến ông tướng họ Đinh (họ đi mượn, họ thật là Phan) lột lon chiến sĩ tại chiến trường và xé bằng của kỹ sư ngay công trường.

Tuy nhiên, cái quyết định to tát ấy (cách chức cấp dưới, điều người khác thay thế lập tức) lại chẳng ảnh hưởng gì tới dân chúng cả. Việc sân bay Đà Nẵng hoàn thành sớm hay muộn không hề làm giá vé máy bay rẻ đi. Hay nói cách khác, việc trừng phạt nghiêm khắc cấp dưới của ngài chỉ là chuyện nội bộ, không ảnh hưởng gì đến quyền lợi của dân chúng mà ngài là người đại diện.

Hai đề nghị (chứ không phải quyết định) của ngài rất hợp lòng dân nhưng rất tiếc lại không được cấp trên của ngài đồng ý. Đó là, một là cấm xe máy nói riêng và xe cá nhân nói chung vào nội thành trong giờ làm việc; hai là đua xe trái phép sẽ bị tiêu hủy phương tiện và đồng thời bị phạt tiền.

Một thành phố trên triệu dân nào muốn phát triển bền vững cũng đều phải phát triển phương tiện đi lại công cộng. Mà phương tiện công cộng lại xung đột với phương tiện cá nhân, có thể nói là không đội trời chung với nhau. Đặc điểm đó dẫn tới không thể thay thế "dần dần" hay "thí điểm" được mà phải cưỡng bức, dứt khoát và bắt buộc. Những cách thức nửa vời theo kiểu thay thế từng phần chắc chắn sẽ dẫn tới thất bại.

Đề nghị này vấp phải sự phản đối đáng kể của những người "yêu xe gắn máy". Nào là phương tiện công cộng không đủ để đáp ứng nhu cầu đi lại; thay thế như thế sẽ làm kế hoạch sinh hoạt học tập và làm việc bị xáo trộn, mất ổn định. Lẽ ra người to tiếng phản đối nhất là hãng sản xuất xe gắn máy, họ lại im lặng để cho những người có thế lực và "quần chúng" phản đối dùm cho họ.

Việc tiêu hủy phương tiện phạm pháp cũng là việc bình thường. Thậm chí một số nước còn có biện pháp chế tài thiến hoạn kẻ phạm tội hiếp dâm, hay gần ta có Hàn Quốc mới ra đạo luật tiêm thuốc làm mất khả năng sinh dục có thời hạn (15 năm) cho tội phạm ấu dâm. Chiếc xe đua trái phép hoàn toàn có khả năng gây ra tai nạn dẫn đến chết người hoặc thương tật trầm trọng cho người vô tội. Mặt khác chiếc xe dùng để đua thường là xe không có giá trị và đã được độ lại để thay đổi những thông số kỹ thuật trái với thiết kế của nhà sản xuất.

Vậy mà có không ít ý kiến của những kẻ tai to mặt lớn cho rằng cần phải tịch thu và sung vào công quỹ, bán lấy tiền bù đắp cho chi phí ngăn chặn đua xe, nôm na là "lấy mỡ nó rán nó". Đụng đến quyền lợi nhỏ nhoi cũng làm họ giãy nảy lên, con em những vị quan chức này là những kẻ tố chức đua xe.

Thế có sự liên quan nào giữa hai ngài thượng thư hai bộ trên. Có, đó là phương tiện chạy bằng xăng, mà trong xăng có thuế. Nếu phát triển phương tiện giao thông công cộng sẽ giảm lượng xăng tiêu thụ, qua đó sẽ làm thất thu ngân sách.

Dân chúng đang mong những ông Bộ trưởng khác tiếp tục thể hiện bản lĩnh chính trị.

Chú thích:
Xăng có nghĩa là xăng và dầu để chạy xe
Petrolimex là doanh nghiệp nắm 60% thị phần xăng dầu

Kỳ tới: Phương tiện giao thông công cộng vs xe cá nhân

P/S Thành kính phân ưu Steve Jobs